and Future Needs of Culture in Athens
Exploring the Boundaries and Future Needs of Culture in Athens
Θέλεις να
γίνεις μέρος του μέλλοντος του πολιτισμού στην Αθήνα;
Θέλεις να
ανακαλύψεις πώς μπορούμε να ξανασχεδιάσουμε την καθημερινή ζωή στον Κεραμεικό
μέσα από τη δημιουργία και την κοινότητα;
Θέλεις να
γίνεις μάρτυρας της γέννησης ενός νέου πολιτιστικού κέντρου και να έχεις λόγο
στο πώς θα αναπτυχθεί;
Θέλεις να
μάθεις πώς η τεχνητή νοημοσύνη, η εικονική πραγματικότητα και οι ψηφιακοί
κόσμοι μεταμορφώνουν την έννοια του χώρου και της παρουσίας;
Θέλεις να
έρθεις σε επαφή με τους αγώνες και τη ζωή των εργαζομένων στον τομέα του σεξ
και των περιθωριοποιημένων κοινοτήτων της Αθήνας;
Ή μήπως
θέλεις απλά να γνωρίσεις νέα άτομα, να χορέψεις και να διασκεδάσεις;
Αν ναι, τότε
το PLEX Open Pilot 1
είναι το μέρος που πρέπει να είσαι.
Ο Κεραμεικός
ήταν πάντα μια γειτονιά αντιθέσεων. Αρχαίος χώρος ταφής και συνοικία
αγγειοπλαστών, βιομηχανική περιοχή υφαντών και εργοστασιακών εργατών, και
σήμερα ένα μωσαϊκό διαφορετικών πραγματικοτήτων: εγκαταλελειμμένα νεοκλασικά
σπίτια, οικογένειες μεταναστών στριμωγμένες σε μικρά διαμερίσματα,
βραχυπρόθεσμες μισθώσεις που εκδιώκουν τους κατοίκους, εργαζόμενοι του σεξ που
δραστηριοποιούνται σε παραμελημένους δρόμους και καλλιτέχνες που μετατρέπουν
κενά κτίρια σε προσωρινές σκηνές και στούντιο. Μία γειτονιά ακατάστατη,
εύθραυστη και αντιφατική.
Αυτή η
ζωντανή αντίφαση είναι το σημείο όπου το BIOS, ένας από
τους πιο δραστήριους πολιτιστικούς οργανισμούς της Αθήνας, αποφάσισε να
ξεκινήσει το πιο τολμηρό του πείραμα έως τώρα. Την Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου, ανοίγει
τις πόρτες του το PLEX Open Pilot 1, το πρώτο σε μια σειρά από δράσεις και γεγονότα που θα
διαμορφώσουν το PLEX: ένα
νέο πολιτιστικό εγχείρημα που εκτείνεται σε δύο γειτονικά κτίρια της οδού
Κεραμεικού.
●
Στην οδό Κεραμεικού 28, ένα ιστορικό συγκρότημα
υφαντουργείων, το PLEX θα δημιουργήσει το κύριο πολιτιστικό του κέντρο: έναν
χώρο για εκθέσεις, παραστάσεις, εργαστήρια και συναντήσεις των ανθρώπων της
γειτονιάς.
● Στην
οδό Κεραμεικού 30, το διπλανό κτίριο θα μετατραπεί στο Kerameikos Hotel: μια
μονάδα κοινωνικής κατοικίας που θα περιλαμβάνει προγράμματα φιλοξενίας
καλλιτεχνών. Το Keramikos Hotel θα
προσφέρει προσιτή στέγη σε δημιουργούς, εντάσσοντάς τους παράλληλα στον ιστό
της γειτονιάς.
Φανταζόμαστε
το PLEX όχι
μόνο ως χώρο εκδηλώσεων, αλλά και ως πολιτιστική και κοινωνική πλατφόρμα για
την Αθήνα, σχεδιασμένη να υποστηρίζει τον καλλιτεχνικό πειραματισμό, την
εμπλοκή της κοινότητας και τη συμπεριληπτική αστική αναγέννηση.
Από τη θεωρία στην πράξη
Το PLEX
είναι αποτέλεσμα πολύμηνης έρευνας για τις συνθήκες διαβίωσης καλλιτεχνών και
εργαζομένων στα δημιουργικά επαγγέλματα στην Αθήνα. Με επίκεντρο την πρωτογενή
έρευνα CreatorsClass, στα
πλαίσια της οποίας συλλέχθηκαν και αναλύθηκαν δεδομένα από περισσότερους από
300 καλλιτέχνες, αποτυπώθηκαν με λεπτομέρεια ζητήματα όπως η εργασιακή
επισφάλεια και ο εκτοπισμός των καλλιτεχνών από το κέντρο της πρωτεύουσας.
Το όραμα συνδυάζει:
● Ένα πολιτιστικό κέντρο στην οδό Κεραμεικού
28, για τη δημιουργία και έκθεση καλλιτεχνικών έργων και τη διαμόρφωση ανοιχτού
διαλόγου γύρω από αυτά.
● Μια μονάδα
κοινωνικής κατοικίας και φιλοξενίας καλλιτεχνών στην οδό Κεραμεικού 30, που θα
εξασφαλίζει σταθερότητα στους καλλιτέχνες συνδέοντας τους παράλληλα με την
κοινότητα.
● Μια
υπαίθρια αγορά δημιουργών που θα αναβιώσει της παράδοσης της γειτονιάς στις
τέχνες και τις χειροτεχνίες.
● Ένα δίκτυο
κοινοτικών κήπων για πράσινο και δημόσιο χώρο.
Μαζί, αυτές
οι υποδομές σχηματίζουν ένα «υπερ-σύστημα»
που συγκρατεί τους καλλιτέχνες στην περιοχή, δημιουργεί χώρο για τους κατοίκους
και παράγει πολιτιστική και οικονομική δραστηριότητα χωρίς να εκτοπίζει την
τοπική ζωή. Το PLEX Open Pilot 1 είναι ένα κάλεσμα στο κοινό
να φανταστούμε και να διαμορφώσουμε μαζί αυτό το όραμα.
Το
πρόγραμμα
Το πρόγραμμα
ξεκινά με παρουσιάσεις σχετικά με πολιτιστικές πρακτικές που βασίζονται στα
κοινά. Το GLAMMONS project θα
παρουσιάσει σύγχρονες προσεγγίσεις σχετικά με τη βιωσιμότητα και τον αστικό συμμετοχικό σχεδιασμό,
ενώ το La Friche la Belle de Mai από
τη Μασσαλία θα μοιραστεί μαζί μας την εμπειρία και τα διδάγματα ενός
εγχειρήματος συλλογικής ιδιοκτησίας, καθοδηγούμενης από τους πολίτες.
Θα
ακολουθήσει διάλεξη από τον Θανάση Μουτσόπουλο, θεωρητικό πολιτισμού, με τίτλο
«Το τέλος του Πραγματικού», η οποία εξετάζει πώς το cyberpunk, η Τεχνητή
Νοημοσύνη, η κουλτούρα των ψηφιακών νομάδων και οι νέες τεχνολογίες
αναδιαμορφώνουν τις έννοιες της παρουσίας και του χώρου.
Στη συνέχεια,
επαγγελματίες της αρχιτεκτονικής με έδρα την Αθήνα και το Μιλάνο, θα προτείνουν
συμμετοχικές και ημιτελείς σχεδιαστικές προσεγγίσεις για την Κεραμεικού 28, με
στόχο τη διατήρηση της ευελιξίας του χώρου του PLEX και την
ενσωμάτωσή του στη ζωή της γειτονιάς.
Το πρόγραμμα
θα συνεχίσει με την προβολή της ταινίας Raffaela, ενός
ντοκιμαντέρ μυθοπλασίας του Ηλία Μαρούτση. Η ταινία αφηγείται την ιστορία της
Ραφαέλας Μουζακίτη, μιας διεμφυλικής σεξεργάτριας 60 ετών, που οι εμπειρίες της
συνδέονται άμεσα με την πραγματικότητα του Κεραμεικού.
Η βραδιά ολοκληρώνεται με μουσική. Το αίθριο του πρώην υφαντουργείου θα μετατραπεί σε χώρο διασκέδασης με DJ sets από τους Adamantios, Supermario, Fagdoll & Lovecat και Bekha Mujiri.
Γιατί
Κεραμεικός, γιατί τώρα;
Η Αθήνα
βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή. Οι τιμές ενοικίων έχουν αυξηθεί πάνω από 50% τα
τελευταία χρόνια και σχεδόν το 80% των ενοικιαστών θεωρούνται υπερχρεωμένοι. Οι
καλλιτέχνες, που για χρόνια επέλεγαν τον Κεραμεικό για το προσιτό κόστος των
κατοικιών και την αίσθηση κοινότητας, τώρα βρίσκονται αντιμέτωποι με την
επισφάλεια και τον εκτοπισμό. Οι κάτοικοι ζουν καθημερινά τις αντιφάσεις της
ανάπτυξης: νέα μπαρ και Airbnb δίπλα σε εγκαταλελειμμένα οικόπεδα και κτίρια σε
αποσύνθεση.
Ο Κεραμεικός,
με την πολυεπίπεδη ιστορία του στην τέχνη, τη βιομηχανία και τη ζωή της
εργατικής τάξης, είναι κάτι περισσότερο από ένα σκηνικό. Είναι ένας καθρέφτης
των αγώνων και των δυνατοτήτων της Αθήνας. Ό,τι συμβαίνει εδώ μπορεί να
σηματοδοτήσει το είδος της πόλης που θέλει να γίνει η Αθήνα: ένας παιδότοπος
για επενδυτές ή ένας τόπος που εκτιμά τον πολιτισμό, την αλληλεγγύη και την
πολυμορφία.
Μια
αρχή, όχι ένα τέλος
Το PLEX Open Pilot 1
θέλει να θέσει τα σημαντικά ερωτήματα: Ποιες υποδομές μπορούν να κάνουν τους
καλλιτέχνες και τους κατοίκους να μείνουν; Πώς μπορούν τα πολιτιστικά κέντρα
να αποφύγουν να γίνουν εστίες εξευγενισμού; Μπορούν η τέχνη, η στέγαση και τα
κοινοτικά εγχειρήματα να συνυπάρξουν με τη νυχτερινή ζωή, τους μετανάστες και
τις περιθωριοποιημένες ομάδες;
Αναμειγνύοντας συζητήσεις, προβολές και μουσική, το PLEX προτείνει ότι όλα αυτά μπορούν να συνυπάρχουν. Όπως είπε ένας τοπικός καλλιτέχνης στην έρευνα: «Ο Κεραμεικός δεν είναι μόνο τόπος επιβίωσης. Μπορεί να είναι τόπος δημιουργίας, σύνδεσης και φαντασίας για κάτι καλύτερο».
Στις 26 Σεπτεμβρίου, αυτό το όραμα αρχίζει να παίρνει μορφή.
PLEX Open Pilot 1
Κεραμεικού 28
& Κεραμεικού 30, Αθήνα
Παρασκευή 26
Σεπτεμβρίου 2025
Έναρξη: 17.00 μμ
Αναλυτικό Πρόγραμμα PLEX Open Pilot 1
17:00 |
Καλωσόρισμα με καφέ και σνακ |
17:30 |
Πώς μπορεί ο κοινοτισμός να
ενισχύσει τη συλλογική ιδιοκτησία των πολιτών; Μια
πρακτική προσέγγιση και εμπειρίες από έναν κοινοτικό κήπο στη Μασσαλία. |
18.00 |
Το Τέλος του Πραγματικού Διάλεξη
του Θανάση Μουτσόπουλου για το πώς ο κυβερνοχώρος, η ψηφιακή νομαδικότητα, η
εικονική πραγματικότητα και η Τεχνητή Νοημοσύνη αμφισβητούν τα όρια ανάμεσα
στο πραγματικό και το εικονικό, από τα cyberpunk οράματα της δεκαετίας του 1990 έως τη σημερινή
εμπειρία του χώρου και της παρουσίας. Ο Θανάσης
Μουτσόπουλος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης και
Πολιτιστικής Θεωρίας στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Πολυτεχνείου Κρήτης. Είναι
επίσης επιμελητής, συγγραφέας και θεωρητικός πολιτισμού. Το έργο του εξερευνά
τη σύγχρονη τέχνη, τη λαϊκή κουλτούρα και τις αλληλεπιδράσεις της αισθητικής
με την κοινωνική και πολιτική ζωή. |
18:45 |
Open Dwellings Η Στεφανία
Παπαδοπούλου είναι πρόσφατη απόφοιτος της Αρχιτεκτονικής Σχολής του
Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. |
19:10 |
Αρχιτεκτονικές προοπτικές για το
PLEX Μια
συμβολή των Agata Barboni, Paolo Alessandro Brucato και Alessandro Migliorati, που παρουσιάζει μια
έρευνα σχετικά με τη γειτονιά Κεραμεικός/Μεταξουργείο. Η συμβολή τους εισάγει
αρχικές σχεδιαστικές ιδέες και σκέψεις για το κτίριο PLEX, σκιαγραφώντας πιθανά σενάρια για τον πολιτιστικό του
ρόλο, τη μελλοντική λειτουργία και την ανακαίνισή του. Η Agata Barboni, ο Paolo Alessandro Brucato και ο Alessandro Migliorati είναι
φοιτητές στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου και το έργο και η έρευνα τους εξερευνούν
σύγχρονες προσεγγίσεις στην αρχιτεκτονική και τον αστικό σχεδιασμό. |
19:40 |
DECA Architecture Μια
απευθείας περιήγηση στο τρισδιάστατο μοντέλο του κτιρίου από τους
αρχιτέκτονες που ηγούνται της πρώτης φάσης ανακαίνισης, αποκαλύπτοντας
καινοτόμες ιδέες και μελλοντικά σενάρια για το πώς μπορεί να εξελιχθεί ο
χώρος και να φιλοξενήσει συναρπαστικές και απροσδόκητες νέες δράσεις. Το DECA Architecture, που
ιδρύθηκε το 2001, είναι ένα διακεκριμένο αρχιτεκτονικό γραφείο με έδρα την
Αθήνα, υπό τη διεύθυνση των Αλέξανδρου Βάιτσου και Κάρλος Λοπερένα. Το έργο
τους εκτείνεται από την αρχιτεκτονική και το τοπίο έως τον αστικό σχεδιασμό,
με έμφαση σε έναν σχεδιασμό προσαρμοσμένο στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε
τόπου και βασισμένο στην έρευνα. Το γραφείο έχει αποσπάσει πολυάριθμα βραβεία
και κατέχει το Βραβείο του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής. |
20:10 |
Παρουσίαση των έργων PLEX και Kerameikos Hotel |
20.30 |
Ανοιχτή συζήτηση με φορείς και
κοινό Για τις
ανάγκες της δημιουργικής κοινότητας της Αθήνας και πώς το PLEX μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης στην
καθημερινή ζωή και την καλλιτεχνική πρακτική. |
21.30 |
Ραφαέλα / Rafaella Προβολή
του docufiction του Ηλία Μαρούτση,
ακολουθούμενη από ανοιχτή συζήτηση με την πρωταγωνίστρια. Ο Ηλίας Μαρούτσης είναι
σκηνοθέτης, δημοσιογράφος και εκπαιδευτής πιλάτες που δραστηριοποιείται στην
Αθήνα. Η δεύτερη μικρού μήκους ταινία του, Rafaella, επιλέχθηκε
επίσημα στο 48ο Διεθνές Φεστιβάλ Μικρού Μήκους Ταινιών του Δράματος. Το
τελευταίο του θεατρικό έργο, Somewhere There Between the Cracks, μία από τις
τρεις σπονδυλωτές ιστορίες της site-specific παράστασης Grand Zarifi Apartment, σε
σκηνοθεσία του Ilyas Özçakir, έχει παιχτεί για
δύο συνεχόμενα χρόνια στην Κωνσταντινούπολη, μετά την παρουσίασή του στο
Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου της Κωνσταντινούπολης τον Νοέμβριο του 2023. |
22.30 |
DJ set Adamantios b2b Supermario |
23.30 |
DJ set Fagdoll & Lovecat Οι Fagdoll & Lovecat είναι δύο DJs με έδρα το
Λονδίνο και την Αθήνα, τα σετ των οποίων συνδυάζουν έντονους ρυθμούς με
αναφορές από την techno, την trance, το bass και το bashment. |
00.30 |
DJ set Bekha Mujiri Ο Bekha Mujiri είναι DJ και παραγωγός με έδρα την Αθήνα. Γεννήθηκε στη Γεωργία
και μεγάλωσε στην Ελλάδα, και είναι ενεργό μέλος της αθηναϊκής ηλεκτρονικής
σκηνής από το 2008. |